Vissen als gezondheidsindicatoren voor de toestand van het Zeeschelde-ecosysteem

J Maes, Claude Belpaire, Jan Breine, Geert Goemans

    Research output: Contribution to journalA3: Article in a journal without peer review

    1394 Downloads (Pure)

    Abstract

    Informatie uit historische bronnen zoals vroeg-wetenschappelijke publicaties en diverse geschriften zoals pachtencohiers en tolregisters, maar ook gravures of schilderijen leert dat het visbestand van onverstoorde brakwatergebieden van nature zeer divers is. In de overgangszones tussen zee en rivier komen zowel zeeals riviervissen voor en trekvissen passeren het estuarium tijdens de paaimigratie tussen zoet en zout water. Historische informatie is van cruciaal belang bij het definiëren van een referentietoestand voor een visbestand, vooral in gebieden zoals Vlaanderen waar geen onverstoorde ecosystemen meer zijn. Deze referentietoestand kan dan gebruikt worden om de toestand van het huidige visbestand te evalueren. Voor de Zeeschelde werd een referentievisbestand opgesteld aan de hand van gegevens die dateren van de periode 1842 - 1945. Grote trekvissen zoals de steur en de elft zijn vandaag verdwenen. Andere trekvispopululaties zoals bot, fint en spiering zijn nog aanwezig en hun migraties worden steeds minder belemmerd door periodieke tekorten in zuurstofconcentratie langsheen de Zeeschelde. Zeevissen gebruiken de Zeeschelde stroomafwaarts Antwerpen als een kinderkamer: Ze groeien er op tijdens de eerste maanden van hun leven. De kinderkamerfunctie van de Zeeschelde voor riviervis blijft sterk onderbenut. Dijken hebben de relatie tussen de bedding en natuurlijke overstromingsgebieden, die fungeren als paaihabitat, doorbroken. Door het toevoegen van gecontroleerde overstromingsgebieden aan het buitendijks gebied van de Zeeschelde zullen de rivierpopulaties wellicht herstellen, op voorwaarde de eveneens de waterkwaliteit van de Zeeschelde sterk verbetert. Twee instrumenten werden aangewend om het Zeeschelde ecosysteem te evalueren: een estuariene index voor biotische integriteit (EBI) berekend op basis van de structuur van de visgemeenschap en de concentratie van polluenten in paling, gevangen in de Zeeschelde. De EBI score varieert tussen slecht en matig en palingweefsel bleek gecontamineerd met hoge tot extreme concentraties aan PCB, seleen, DDT and gebromeerde vlamvertragers. Beide resultaten geven aan dat de Zeeschelde een zeer sterk verontreinigde rivier blijft.
    Original languageDutch
    JournalWater : nieuwsbrief over het integraal waterbeheer in vlaanderen
    Volume17
    Pages (from-to)1-7
    Number of pages7
    Publication statusPublished - May-2005

    Thematic list

    • Policy
    • Environment

    EWI Biomedical sciences

    • B003-ecology

    Policy

    • Water Framework Directive

    Cite this