Monitoring van koolstofstocks in de bodem in Vlaanderen (Cmon) (EVINBO)

Organisch materiaal in de bodem vervult meerdere functies. Het beschermt de bodem tegen erosie en tegen droogte, maakt de planten die erop groeien ziekteresistenter en verhoogt de ondergrondse biodiversiteit. Daarbovenop vertegenwoordigt het een enorme ondergrondse voorraad aan koolstof (C), die bij toename de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer kan doen dalen, of bij afname net een CO2-lek wordt. Om deze beide processen te begrijpen, moeten we eerst weten waar de koolstofvoorraden zich bevinden en hoe ze evolueren doorheen de tijd. Om hierop een antwoord te bieden is de ontwikkeling van een monitoringsysteem voor bodemkoolstof in Vlaanderen essentieel.
Er is ook nood aan data om de internationale rapporteringen in het kader van klimaatverandering op een betrouwbare manier te kunnen uitvoeren. Momenteel gebeurt dit op basis van historische trends en literatuur, maar deze waarden geven onvoldoende de realiteit weer. Ook kunnen de effecten van bepaalde maatregelen, zoals beheermaatregelen die koolstofopslag moeten bevorderen, of veranderingen van landgebruik, onvoldoende ingeschat worden.

Binnen het opstartproject van Cmon (Actualisatie en verfijning van de onderbouwing van een methodiek voor de systematische monitoring van koolstofvoorraden in de bodem), werkte het INBO samen met UGent en ILVO een bemonsteringsstrategie en meetnet uit voor de opvolging van de bodemkoolstof in Vlaanderen. Het benodigde aantal staalnamelocaties werd geoptimaliseerd op basis van de geobserveerde variatie uit vroegere staalnames. Elk jaar wordt 10% van de meetlocaties bezocht, dus na 10 jaar is het volledige meetnet afgewerkt en kan gestart worden met een hermeting. Cmon zal de eerste 4 jaar van het meetnet uitrollen, dus alle metingen uitvoeren voor 40% van de locaties en de meetresultaten inzetten om onze kennis te vergroten en het beleid te ondersteunen.