Vespa-Watch - Invasiemonitoring van Aziatische hoornaar met hobbyimkers en het publiek (POST EWI)

Vespa-watch volgt de invasie van Aziatische hoornaar en het beheer van deze soort op in Vlaanderen. Hiermee wordt beantwoord aan de Europese verplichting (IAS Verordening 1143/2014) voor surveillance en beheerrapportage.

De Aziatische hoornaar, een exotische wespensoort, werd in het voorjaar van 2017 voor het eerst in het wild waargenomen in Vlaanderen. Deze invasieve exoot vormt een bedreiging voor inheemse pollinatoren en plantensoorten die daarvan afhankelijk zijn voor bestuiving. Daarnaast heeft de soort een impact op honingbijen en insectenpopulatie in het algemeen. De soort is erg charismatisch sensu Jaric et al. (2020). Het is vooreerst een middelgrote wespensoort met een angel. Daarnaast maakt ze grote nesten, waarbij vooral honingbijen, wilde bijen en andere insecten het voedsel vormen voor de larven. Omwille van haar impact op de biodiversiteit, is de Aziatische hoornaar opgenomen op de Europese lijst van voor de Europese Unie zorgwekkende, invasieve uitheemse soorten.

Met behulp van imkers, natuurvrijwilligers en het publiek worden gegevens verzameld die gebruikt worden voor het beheer, voor het onderzoek naar de invasie (invasiesnelheid, gebieden, invasiehistoriek, beheerevaluatie, eventueel impactonderzoek) en voor Europese rapportage. Dit wordt ondersteund door een webapplicatie waar gebruikers meldingen kunnen doen en kunnen bijleren over soortidentificatie. Een afgesloten gedeelte van deze website is gericht op beheerders, die hier gevalideerde nestwaarnemingen kunnen raadplegen en beheeracties kunnen registreren. Daarmee behandelt de website de volledige responsketting, van melding over validatie, het uitsturen van een waarschuwing, tot en met de registratie van het beheer. Via de api van iNaturalist worden alle data open gepubliceerd op GBIF en beschikbaar gemaakt voor onderzoek. De burgerwetenschappelijke aanpak van de surveillance vereist een grote inspanning inzake communicatie naar doelgroepen (imkers, publiek, beheerders), het opvolgen van nestopsporing en beheeracties, het organiseren van citizen science activiteiten enz. Daarnaast is er het luik wetenschappelijke valorisatie door het voeren van onderzoek naar de invasiedynamiek van de soort en het adaptief beheer ervan.