Monitoring schemes for species of conservation concern in Flanders (northern Belgium). An overview of existing schemes and the design of a new scheme

Dirk Maes; Frederic Piesschaert; Hannes Ledegen; Sam Van De Poel; Tim Adriaens; Anny Anselin; Claude Belpaire; Jan Breine; Dimitri Brosens; Rein Brys; Luc De Bruyn; Kris Decleer; Geert De Knijf; Koen Devos; Gerald Driessens; Simon Feys; Jan Gouwy; Ralf Gyselings; Marc Herremans; Ilf Jacobs; Iwan Lewylle; An Leyssen; Gerald Louette; Thierry Onkelinx; Jo Packet; Sam Provoost; Paul Quataert; Sanne Ruyts; Thomas Scheppers; Jeroen Speybroeck; Roosmarijn Steeman; Eric Stienen; Arno Thomaes; Koen Van Den Berge; Koen Van Keer; Wouter Van Landuyt; Gerlinde Van Thuyne; Wim  Veraghtert; Dominique Verbelen; Goedele Verbeylen; Glenn Vermeersch; Toon Westra; Marc Pollet

doi:10.21436/inbor.93332112

Monitoring schemes for species of conservation concern in Flanders (northern Belgium). An overview of existing schemes and the design of a new scheme

Dirk Maes, Frederic Piesschaert, Hannes Ledegen, Sam Van De Poel, Tim Adriaens, Anny Anselin, Claude Belpaire, Jan Breine, Dimitri Brosens, Rein Brys, Luc De Bruyn, Kris Decleer, Geert De Knijf, Koen Devos, Gerald Driessens, Simon Feys, Jan Gouwy, Ralf Gyselings, Marc Herremans, Ilf JacobsIwan Lewylle, An Leyssen, Gerald Louette, Thierry Onkelinx, Jo Packet, Sam Provoost, Paul Quataert, Sanne Ruyts, Thomas Scheppers, Jeroen Speybroeck, Roosmarijn Steeman, Eric Stienen, Arno Thomaes, Koen Van Den Berge, Koen Van Keer, Wouter Van Landuyt, Gerlinde Van Thuyne, Wim Veraghtert, Dominique Verbelen, Goedele Verbeylen, Glenn Vermeersch, Toon Westra, Marc Pollet

Onderzoeksoutput: Boek/rapport › Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek

854 Downloads (Pure)

Uittreksel

In Vlaanderen lopen 14 monitoringsprogramma's die 8 soortengroepen opvolgen: amfibieën, broedvogels, watervogels, dag- en nachtvlinders, zoogdieren, vleermuizen, vissen en vaatplanten. Uit een analyse bleek echter dat de bestaande meetnetten lang niet alle Europese Vogel- en Habitatrichtlijnsoorten en Vlaams prioritaire soorten opvolgen.

Voor de 69 soorten die destijds uit de boot vielen, startte het INBO, in samenwerking met het ANB en Natuurpunt Studie, in 2016 met een nieuw monitoringprogramma: meetnetten.be. Een belangrijk criterium voor deze nieuwe meetnetten is de toepasbaarheid/haalbaarheid door getrainde burgerwetenschappers.

In dit (Engelstalig) rapport geven we eerst een overzicht van de al langer bestaande monitoringmeetnetten in Vlaanderen. Vervolgens stellen we de methodiek voor die we hanteerden om voor de ontbrekende soorten wetenschappelijk onderbouwde meetnetten uit te bouwen.

We onderzoeken in hoeverre nieuwe monitoringtechnieken geïntegreerd kunnen worden in de meetnetten voor moeilijk te monitoren soorten. Dit kan gaan om omgevings-DNA (eDNA) en andere moleculaire identificatiemethoden (bv. metabarcoding), geautomatiseerde soortdetectie met behulp van camera's, feromonen, snuffelhonden, enz. De manier waarop we nieuwe monitoringschema's ontwierpen voor beleidsrelevante soorten in Vlaanderen kan als voorbeeld dienen voor andere landen en regio's.

Oorspronkelijke taal	Nederlands

Uitgeverij	Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek
Aantal pagina’s	111
DOI's	https://doi.org/10.21436/inbor.93332112
Publicatiestatus	Gepubliceerd - 2023

Publicatie series

Naam	Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek
Nr.	15

Thematische Lijst 2020

Beschermde natuur

Taxonomische lijst

amfibieën (Amphibia)
dagvlinders (Lepidoptera)
hogere planten (Plantae)
vogels (Aves)
zoogdieren (Mammalia)
vissen (Pisces)
kevers (Coleoptera)
libellen (Odonata)
landslakken (Gastropoda)
spinnen (Araneae)
vleermuizen (Chiroptera)
sprinkhanen en krekels (Orthoptera)
nachtvlinders (Lepidoptera)

Beleidsmatig

biodiversiteitsbeleid

Geografische lijst

Vlaanderen

Toegang verkrijgen tot document

10.21436/inbor.93332112

Maes_etal_2023_MonitoringSchemesForSpeciesOfConservationConcernInFlanders!!Final published version, 3,61 MB

Dit citeren

Maes, D., Piesschaert, F., Ledegen, H., Van De Poel, S., Adriaens, T., Anselin, A., Belpaire, C., Breine, J., Brosens, D., Brys, R., De Bruyn, L., Decleer, K., De Knijf, G., Devos, K., Driessens, G., Feys, S., Gouwy, J., Gyselings, R., Herremans, M., ... Pollet, M. (2023). Monitoring schemes for species of conservation concern in Flanders (northern Belgium). An overview of existing schemes and the design of a new scheme. (Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek; Nr. 15). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. https://doi.org/10.21436/inbor.93332112

@book{282dadda7fd14685a75bad6a1d20c55f,

title = "Monitoring schemes for species of conservation concern in Flanders (northern Belgium). An overview of existing schemes and the design of a new scheme",

abstract = " In Vlaanderen lopen 14 monitoringsprogramma's die 8 soortengroepen opvolgen: amfibie{\"e}n, broedvogels, watervogels, dag- en nachtvlinders, zoogdieren, vleermuizen, vissen en vaatplanten. Uit een analyse bleek echter dat de bestaande meetnetten lang niet alle Europese Vogel- en Habitatrichtlijnsoorten en Vlaams prioritaire soorten opvolgen.Voor de 69 soorten die destijds uit de boot vielen, startte het INBO, in samenwerking met het ANB en Natuurpunt Studie, in 2016 met een nieuw monitoringprogramma: meetnetten.be. Een belangrijk criterium voor deze nieuwe meetnetten is de toepasbaarheid/haalbaarheid door getrainde burgerwetenschappers.In dit (Engelstalig) rapport geven we eerst een overzicht van de al langer bestaande monitoringmeetnetten in Vlaanderen. Vervolgens stellen we de methodiek voor die we hanteerden om voor de ontbrekende soorten wetenschappelijk onderbouwde meetnetten uit te bouwen.We onderzoeken in hoeverre nieuwe monitoringtechnieken ge{\"i}ntegreerd kunnen worden in de meetnetten voor moeilijk te monitoren soorten. Dit kan gaan om omgevings-DNA (eDNA) en andere moleculaire identificatiemethoden (bv. metabarcoding), geautomatiseerde soortdetectie met behulp van camera's, feromonen, snuffelhonden, enz. De manier waarop we nieuwe monitoringschema's ontwierpen voor beleidsrelevante soorten in Vlaanderen kan als voorbeeld dienen voor andere landen en regio's.",

author = "Dirk Maes and Frederic Piesschaert and Hannes Ledegen and {Van De Poel}, Sam and Tim Adriaens and Anny Anselin and Claude Belpaire and Jan Breine and Dimitri Brosens and Rein Brys and {De Bruyn}, Luc and Kris Decleer and {De Knijf}, Geert and Koen Devos and Gerald Driessens and Simon Feys and Jan Gouwy and Ralf Gyselings and Marc Herremans and Ilf Jacobs and Iwan Lewylle and An Leyssen and Gerald Louette and Thierry Onkelinx and Jo Packet and Sam Provoost and Paul Quataert and Sanne Ruyts and Thomas Scheppers and Jeroen Speybroeck and Roosmarijn Steeman and Eric Stienen and Arno Thomaes and {Van Den Berge}, Koen and {Van Keer}, Koen and {Van Landuyt}, Wouter and {Van Thuyne}, Gerlinde and Wim Veraghtert and Dominique Verbelen and Goedele Verbeylen and Glenn Vermeersch and Toon Westra and Marc Pollet",

year = "2023",

doi = "10.21436/inbor.93332112",

language = "Nederlands",

series = "Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek",

publisher = "Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek",

number = "15",

address = "Belgi{\"e}",

}

Maes, D , Piesschaert, F, Ledegen, H, Van De Poel, S, Adriaens, T, Anselin, A, Belpaire, C, Breine, J, Brosens, D , Brys, R , De Bruyn, L , Decleer, K , De Knijf, G , Devos, K, Driessens, G, Feys, S, Gouwy, J , Gyselings, R, Herremans, M, Jacobs, I, Lewylle, I, Leyssen, A , Louette, G , Onkelinx, T , Packet, J , Provoost, S, Quataert, P, Ruyts, S, Scheppers, T , Speybroeck, J, Steeman, R, Stienen, E , Thomaes, A, Van Den Berge, K, Van Keer, K, Van Landuyt, W , Van Thuyne, G, Veraghtert, W, Verbelen, D, Verbeylen, G, Vermeersch, G , Westra, T & Pollet, M 2023, Monitoring schemes for species of conservation concern in Flanders (northern Belgium). An overview of existing schemes and the design of a new scheme. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, nr. 15, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. https://doi.org/10.21436/inbor.93332112

Monitoring schemes for species of conservation concern in Flanders (northern Belgium). An overview of existing schemes and the design of a new scheme. / Maes, Dirk ; Piesschaert, Frederic; Ledegen, Hannes et al.
Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, 2023. 111 blz. (Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek; Nr. 15).

Onderzoeksoutput: Boek/rapport › Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek

TY - BOOK

T1 - Monitoring schemes for species of conservation concern in Flanders (northern Belgium). An overview of existing schemes and the design of a new scheme

AU - Maes, Dirk

AU - Piesschaert, Frederic

AU - Ledegen, Hannes

AU - Van De Poel, Sam

AU - Adriaens, Tim

AU - Anselin, Anny

AU - Belpaire, Claude

AU - Breine, Jan

AU - Brosens, Dimitri

AU - Brys, Rein

AU - De Bruyn, Luc

AU - Decleer, Kris

AU - De Knijf, Geert

AU - Devos, Koen

AU - Driessens, Gerald

AU - Feys, Simon

AU - Gouwy, Jan

AU - Gyselings, Ralf

AU - Herremans, Marc

AU - Jacobs, Ilf

AU - Lewylle, Iwan

AU - Leyssen, An

AU - Louette, Gerald

AU - Onkelinx, Thierry

AU - Packet, Jo

AU - Provoost, Sam

AU - Quataert, Paul

AU - Ruyts, Sanne

AU - Scheppers, Thomas

AU - Speybroeck, Jeroen

AU - Steeman, Roosmarijn

AU - Stienen, Eric

AU - Thomaes, Arno

AU - Van Den Berge, Koen

AU - Van Keer, Koen

AU - Van Landuyt, Wouter

AU - Van Thuyne, Gerlinde

AU - Veraghtert, Wim

AU - Verbelen, Dominique

AU - Verbeylen, Goedele

AU - Vermeersch, Glenn

AU - Westra, Toon

AU - Pollet, Marc

PY - 2023

Y1 - 2023

N2 - In Vlaanderen lopen 14 monitoringsprogramma's die 8 soortengroepen opvolgen: amfibieën, broedvogels, watervogels, dag- en nachtvlinders, zoogdieren, vleermuizen, vissen en vaatplanten. Uit een analyse bleek echter dat de bestaande meetnetten lang niet alle Europese Vogel- en Habitatrichtlijnsoorten en Vlaams prioritaire soorten opvolgen.Voor de 69 soorten die destijds uit de boot vielen, startte het INBO, in samenwerking met het ANB en Natuurpunt Studie, in 2016 met een nieuw monitoringprogramma: meetnetten.be. Een belangrijk criterium voor deze nieuwe meetnetten is de toepasbaarheid/haalbaarheid door getrainde burgerwetenschappers.In dit (Engelstalig) rapport geven we eerst een overzicht van de al langer bestaande monitoringmeetnetten in Vlaanderen. Vervolgens stellen we de methodiek voor die we hanteerden om voor de ontbrekende soorten wetenschappelijk onderbouwde meetnetten uit te bouwen.We onderzoeken in hoeverre nieuwe monitoringtechnieken geïntegreerd kunnen worden in de meetnetten voor moeilijk te monitoren soorten. Dit kan gaan om omgevings-DNA (eDNA) en andere moleculaire identificatiemethoden (bv. metabarcoding), geautomatiseerde soortdetectie met behulp van camera's, feromonen, snuffelhonden, enz. De manier waarop we nieuwe monitoringschema's ontwierpen voor beleidsrelevante soorten in Vlaanderen kan als voorbeeld dienen voor andere landen en regio's.

AB - In Vlaanderen lopen 14 monitoringsprogramma's die 8 soortengroepen opvolgen: amfibieën, broedvogels, watervogels, dag- en nachtvlinders, zoogdieren, vleermuizen, vissen en vaatplanten. Uit een analyse bleek echter dat de bestaande meetnetten lang niet alle Europese Vogel- en Habitatrichtlijnsoorten en Vlaams prioritaire soorten opvolgen.Voor de 69 soorten die destijds uit de boot vielen, startte het INBO, in samenwerking met het ANB en Natuurpunt Studie, in 2016 met een nieuw monitoringprogramma: meetnetten.be. Een belangrijk criterium voor deze nieuwe meetnetten is de toepasbaarheid/haalbaarheid door getrainde burgerwetenschappers.In dit (Engelstalig) rapport geven we eerst een overzicht van de al langer bestaande monitoringmeetnetten in Vlaanderen. Vervolgens stellen we de methodiek voor die we hanteerden om voor de ontbrekende soorten wetenschappelijk onderbouwde meetnetten uit te bouwen.We onderzoeken in hoeverre nieuwe monitoringtechnieken geïntegreerd kunnen worden in de meetnetten voor moeilijk te monitoren soorten. Dit kan gaan om omgevings-DNA (eDNA) en andere moleculaire identificatiemethoden (bv. metabarcoding), geautomatiseerde soortdetectie met behulp van camera's, feromonen, snuffelhonden, enz. De manier waarop we nieuwe monitoringschema's ontwierpen voor beleidsrelevante soorten in Vlaanderen kan als voorbeeld dienen voor andere landen en regio's.

U2 - 10.21436/inbor.93332112

DO - 10.21436/inbor.93332112

M3 - Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek

T3 - Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek

BT - Monitoring schemes for species of conservation concern in Flanders (northern Belgium). An overview of existing schemes and the design of a new scheme

PB - Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek

ER -

Maes D , Piesschaert F, Ledegen H, Van De Poel S, Adriaens T, Anselin A et al. Monitoring schemes for species of conservation concern in Flanders (northern Belgium). An overview of existing schemes and the design of a new scheme. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, 2023. 111 blz. (Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek; 15). doi: 10.21436/inbor.93332112